پروتزهای ورزشی

طراحی و ساخت انواع پروتزهای ورزشی

پروتز ورزشی یکی از انواع پروتزها به حساب می آید پروتز به معنای اندام مصنوعی است که می تواند جایگزین و بازسازی کاملا طبیعی اندام و عضو از دست رفته در بدن شود. پروتزها را از نظر زیبایی شناسی و هم از نظر کاربردی تولید می کنند تا به عنوان اندام مصنوعی از آن ها استفاده شود. پروتز های اندامی گوناگون برای قسمت های مختلف بدن ساخته می شود قطع عضو در افرادی که دارای فعالیت ورزشی هستند اثرات مخربی را در سلامت روحی و روان فرد در پی خواهد داشت برای جبران این قطع عضو در افراد فعال و ورزشکار از پروتز ورزشی استفاده می شود.

با پیشرفت علم و تکنولوژی، پروتز ورزشی باعث بازگشت زندگی فرد به روال عادی و انجام حرکات ورزشی، فیزیکی و اعمال لازم جهت ورزش بدون محدودیت انجام می شود و فرد می تواند تا سطح حرفه ای شدن پیش برود. معروف ترین پروتز های ورزشی، پروتز ورزشی زیر زانو  و مخصوص دویدن می باشد به طور کلی هدف از ساخت پروتز ورزشی امکان بالا بردن انجام حرکات لازم در ورزش بدون محدودیت می باشد.

آشنایی با انواع پروتزهای ورزشی

با پیشرفت علم و تکنولوژی دیگر، قطع عضو در افراد موجب محدودیت و عدم تحرک نمی شود و کسانی که به دلایل مادرزادی یا بر اثر حوادث گوناگون با نقص عضو مواجه هستند و اندام حرکتی خود را از دست داده اند توانسته اند با پیشرفت علم و ساخت انواع پروتز ها به فعالیت در زندگی روزمره خود بپردازند. امروزه برای ساخت پروتز ها روش های پایه و استانداردی وجود ندارد و بدن هر بیمار در مقابل پروتز های مختلف واکنش خاص و متفاوتی را نشان می دهد به همین دلیل برای ساخت پروتز معیار های با شرایط بیمار در نظر گرفته می شود.

یکی از تخصصی ترین نوع پروتزها پروتز ورزشی است که در راستای اهداف ورزشی، فعالیت و حرکات ورزشی ساخته شده است و بستر مناسبی جهت ورزش با پروتز اختصاصی برای معلولان با ناتوانی های فیزیکی گسترده تر فراهم کرده است که توانسته است کارایی مفید را برای ورزشکاران داشته و نیاز آن ها را تا حد طبیعی رفع کند و موجب فعالیت آنها در ورزش های حرفه ای نیز شود. در این مقاله به پروتز ورزشی، و رابطه اهمیت ورزش با پروتز خواهیم پرداخت.

نقص عضو به دلایل مادرزادی از بدر تولد و یا بر اثر حوادث گوناگون رخ می دهد و با ساخت پروتز تمامی مشکلات نقص عضو به راحتی حل شده است پروتز ها دارای انواع گوناگونی هستند. پروتز ورزشی که نوع دیگری از انواع پروتز است مناسب فعالیت ورزشی قابل استفاده است اما نیاز ی نیست که برای هر رشته ورزشی بر روی پروتز های مختص آن سرمایه گذاری کرد بسیاری از پروتز ها قابلیت انجام بسیاری از تحرکات ورزشی را دارند.

پروتز مخصوص حرکت و فعالیت ورزشی

پروتز های مخصوص فعالیت که از نوع پروتز ورزشی است برای فعالیت و انجام حرکاتی مثل دوچرخه سواری، وزنه برداری و حتی چوب بری و کار با چوب نیز کاربرد دارد.

پروتز دویدن (تیغه‌های مخصوص دویدن)

یکی از بهترین تجهیزات پزشکی در زمینه تولید پروتزها، پروتز پنجه کربنی است که از پرکاربردترین نوع در عرضه پزشکی و ورزشی است. تیغه‌های کربنی نخستین بار برای فعالیت ورزشی ساخته شده است. با ساخت این نوع تحول جدیدی در ساخت پروتز ورزشی ایجاد شد و افراد بسیاری توانستند زندگی با تحرک تری را تجربه کنند. کانتور فنری کربنی باعث تولید نیرو محرکه بالا و کاهش مقاومت می‌ شود در ورزش هایی نطیر دو، پرش و… که به سرعت و انعطاف پذیری بالایی احتیاج دارند، ساخت این پروتزها به صورت صاف طراحی شده است تا به راحتی روی زمین قرار گیرد و تعادل ورزشکاران را حفظ کند.

تیغه مورد نظر در بالای این سطح صاف قرار می گیرد و به اندام قطع شده افراد متصل می شود از آنجا که ورزشکاران جهت انجام کارها و فعالیت های ورزشی خود به شتاب و سرعت بالایی احتیاج دارند، طراحی این پروتز به گونه ای است که نیروی بسیار زیادی را به اندام قطع شده افراد وارد می کند تا سرعت آنها در زمان انجام فعالیت ورزشی افزایش پیدا کند. این پروتزها برای انجام فعالیت های روزانه و همچنین ورزش های حرفه ای مورد استفاده قرار می گیرند و برای افرادی که دچار قطع عضو یا بیماری های مادرزادی در اندام و دستگاه های حرکتی هستند، گزینه مناسبی به شمار می رود.

در اصل ساخت این نوع پروتز ساخت جایگزین برای قسمت های تاندون و رباط های اندام قطع عضو بوده و در ساخت این پروتز از چندین لایه کربن فشرده استفاده شده است که جنسی سخت تر از فولاد دارد و سبب ساخت اندام های مصنوعی محکم تر و سبک تر از قبل شده است که با خاصیت حالت ارتجاعی حالت دویدن و انرژی لازم جهت حرکت ورزشی را برای فرد مهیا می کند. از آنجا که ساختار کلی پروتزهای پنجه کربنی شبیه به پای انسان است، از الگوهای حرکتی کنترل شده کاربر پشتیبانی می‌ کنند و همچنین با تغییر سرعت پیاده روی و سطوح مختلف سازگار هستند این تیغه ها علاوه بر دویدن در رشته های ورزشی دیگر مثل بسکتبال و بیسبال نیز مناسب است.

پروتز زیر زانو: پروتز های زیر زانو از پرکاربردترین نوع پروتز های ورزشی است که بسیاری از فعالیت و حرکات در رشته های مختلف ورزشی را برای فرد فراهم می کند این نوع پروتز از انعطلاف پذیری بالایی برخوردار است و برای دویدن و پرش و… می تواند بسیار مناسب باشد. به طور کلی کاربرد این نوع پروتز، کار را برای ورزشکار بسیار آسان می کند. برای استفاده از این نوع پروتز بیمار ابتدا باید چندین ماه را سپری کند تا پا شکل نهایی خود را بگیرد سپس با تجویز دکتر ساخت نهایی این پروتز برای فرد طراحی و ساخته می شود که می تواند در زندگی فرد بسیار تاثیر گذار باشد و بدون کمترین مشکل فرد بتواند به فعالیت حرفه ای ورزشی خود بپردازد.

اندام مصنوعی کوهنوردی: پروتز های مصنوعی مخصوص کوهنوردی مناسب بالا رفتن و پایین آمدن ساخته شده است افرادی که دارای نقص عضو هستند می توانند از قلاب ها برای تعادل و کوهنوردی استفاده کنند.

پروتزهای قایقرانی و پدال زنی: در پروتز ورزشی پروتز های پدال زنی و قایقرانی با اتصالات مناسب مثل قلاب ها در بخش در بالا تنه ساخته می شود این نوع قلاب ها به فرد امکان حرکت آسان را با قایق در آب را می دهد.

اندام مصنوعی اسکی و اسنوبورد: در پروتز ورزشی، پروتز اسکی و اسنوبورد با خاصیت کششی و انعطاف پذیری بالا مناسب این نوع فعالیت طراحی و ساخته شده است این نوع پروتز برای ورزش های آبی مثل اسکی روی آب گزینه ی مناسبی است و به گونه‌ای طراحی شده‌ اند که به راحتی در کفش اسکی راحتی احساس شود.

اندام مصنوعی بسکتبال و والیبال: پروتز ورزشی مخصوص فعالیت های بسکتبال و والیبال در قسمت بالا تنه به گونه ای طراحی می شود که شکل و اندازه توپ را بتواند تحمل کند و امکان انجام تمام حرکات بازی را از جمله مثل دریبل زدن برای فرد ورزشکار با این نوع پروتز ورزشی فراهم می کند.

پروتز مخصوص شنا: پروتز های مخصوص شنا که از دسته پروتز ورزشی است به گونه ای طراحی شده است تا بتواند نیاز فرد شناگر را در حد طبیعی رفع کند در این پروتز با حفظ تعادل شناگر می تواند به راحتی به فعالیت خود ادامه دهد اما نکته قابل توجه این است که به همراه پروتز ضد آب نیاز محافظ‌ های پروتز در برابر رطوبت و آب است.

پروتز غواصی: در پروتز ورزشی مناسب غواصی، شیرجه زدن بدون وجود پروتز انجام می شود اما در هنگام بالا رفتن از نردبان استفاده از پروتز می تواند کار را بسیار راحت و آسان کند. برای انتخاب پروتز از پروتز های توخالی استفاده می شود که با آب پر می شود در پروتز غواصی نکاتی مثل وزن مچ پا و وزن بدن مورد بررسی قرار می گیرد.

دلیل استفاده از پروتزهای ورزشی

در زندگی بسیاری از افراد قطع عضو مسئله ای نگران کننده است اما با اختراع و کشف پروتز این موضوع دیگر تاثیرات خاصی را در زندگی فرد ندارد و تنها تا حدودی شکل زندگی فرد دچار تغییر می کند. همچنین با وجود پروتز های ورزشی نیز افراد ورزشکار دیگر نگران فعالیت های ورزشی خود نیستند و در تمامی عرصه های ورزشی می توانند به صورت حرفه ای فعالیت کنند با رعایت نکات و دستور العمل ها از پروتز های ورزشی برای فعالیت های مختلف مثل انجام ورزش های آبی، کایاک سواری، غواصی، انجام ورزش های سه گانه، شنا بدون محدودیت می توان لذت برد. نکته کلی در استفاده از پروتز های ورزشی شستشوی تجهیزات پس از انجام ورزش آبی به دلیل آب کلر شن و ماسه امری ضروری است.

مزایای استفاده از پروتزهای ورزشی

همانطور که گفته شد با پیشرفت علم و تکنولوژی دیگر قطع عضو موضوعی نگران کننده نیست و روش های بسیار پیشرفته باعث راه حل این مشکل شده اند و ورزشکاران حرفه ای حتی بعد از قطع عضو با وجود پروتز ورزشی می توانند همچنان به فعالیت خود بپردازند علاوه بر فعالیت های ذکر شده  بسیاری از ورزش های دیگر نیز با پروتز ورزشی امکان پذیر است در نتیجه می توان گفت با استفاده از اندام مصنوعی و پروتز ورزشی همچنان زندگی ادامه دارد و فرد ورزشکار به راحتی می تواند در رشته تخصصی و ورزشی خود فعالیت حرفه ای داشته باشد و کیفیت زندگی خود را به روال عادی با کیفیت بالا بازگرداند.

نوشتن نظر

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

سه × یک =