دررفتگی مکرر شانه را چگونه می توان درمان کرد؟
دررفتگی مکرر شانه یکی از دررفتگی های شایع در مفاصل است. مفصل شانه یکی از پیچیده ترین مفصل پر تحرک با دامنه حرکتی بالا است که در تمام جهات حرکت می کند. این مفصل به دلیل ثبات ضعیف استخوانی بیشتر از هر مفصل دیگر مستعد دررفتگی است و با آسیب های شدیدتر در رفتگی مکرر شانه بیشتر اتفاق می افتد. حدود 50% دررفتگی های مفاصل بزرگ بدن در اين مفصل اتفاق می افتد که بیشتر در موارد سنين كمتر از 20 سالگی است. اين بيماري به دليل درد و محدوديت دامنه حركتی و ناتوانی در شانه به خصوص در افراد جوان پر تحرک و ورزشكار منجر به اختلال در فعاليت های روزانه فرد مبتلا می شود. در این مقاله به بررسی درمان دررفتگی مکرر شانه و روش های آن می پردازیم.
آشنایی با آناتومی مفصل شانه
مفصل شانه باعث اتصال اندام فوقانی بدن به تنه می شود. مفصل شانه از کنار هم قرار گرفتن چند مفصل و استخوان، بازو، کتف و ترقوه تشکیل شده است استخوان کتف در قسمت پشت، استخوان ترقوه در قسمت جلو قسمت بالایی استخوان بازو خارج قرار دارد.
دلایل دررفتگی مکرر شانه چیست؟
علل ایجاد دررفتگی مکرر شانه، در مفصل شانه در افراد مختلف متفاوت بوده و می‌تواند شامل چندین عامل باشد.
نوع آسیب در، در رفتگی مکرر شانه: داشتن رباط های ضعیف در شانه های برخی از افراد به دلیل ناپایداری آناتومی طبیعی در بدن به راحتی باعث شرایط دررفتگی مکرر شانه می گردد. به طور مثال انجام حرکاتی مثل حرکات ورزشی شنا، تنیس، و پرتاب کردن توپ که نیاز به بالا بردن دست در بالا سر داشته باشد. بالا بردن مکرر دست‌ها به سمت بالای سر و یا حرکت دادن بازوها به یک شکل مداوم، باعث ایجاد سفتی مفصل و محدود کردن دامنه حرکتی شانه می شود که برحسب تکرار و مرور زمان اثر منفی داشته و باعث کشیدگی عضلات و رباط ها می شود به همین دلیل براساس ضعف موجود و ناپایداری که وجود دارد احتمال دررفتگی مکرر شانه وجود دارد. بهترین راه درمان شانه یخ زده مراجعه به پزشک فیزیوتراپ بوده تا با تجویز حرکات مناسب درمانی باعث تقویت عضلات شانه شوند.
ویژگی و خصوصیات بیولوژیک و وراثتی: یکی دیگر از علل عمده در، دررفتگی مکرر شانه ویژگی های بیولوژیک و ویژگی های وراثتی، مادرزادی است. در افراد مختلف درجه سستی مفاصل متفاوت است از این رو در بین بعضی افراد علل سستی مفصل شانه بسیار زیاد است از این رو افراد دارای مفاصل سست بیشتر درگیر در رفتگی مکرر شانه می شوند همچنین اگر سستی شانه باعث انجام حرکات غیر نرمال و عادی شود این عمل ناپایداری مفصل نامیده می شود که ناپایداری مفصل نیز دررفتگی مکرر شانه می شود.
ناپایدار و لق بودن مفصل شانه: در برخی از بیماران به دلیل شرایط خاص ناپایداری در مفاصل و به دلیل ژنتیک و مادرزادی، در رفتگی های مکرر و یا شل بودن شانه با انجام حرکت خاص فرد دچار دررفتگی مکرر شانه می شود که علت اصلی آن عوامل بر مشکلات زمینه ای، وجود رباط های ضعیف در کل بدن و یا داشتن مفاصل با تحرک غیر طبیعی است برای درمان بهترین راه، تجویز برنامه تقویتی، توسط یک پزشک به منظور رفع اختلال و ثابت ماندن شانه ها است.
سن شخص در در رفتگی مکرر شانه: سن افراد در هنگام اولین در رفتگی یکی از عوامل مهم در رفتگی مکرر شانه می باشد. هر چه در رفتگی در سنین پایین تر رخ دهد احتمال وقوع در رفتگی مکرر شانه بیشتر است. اولین وقوع دررفتگی اصلی‌ترین عامل برای تعیین احتمال اتفاق دوباره در رفتگی می باشد هرچه دررفتگی مکرر شانه در سنین پایین تر اتفاق بیافتد احتمال خطر و دوباره این دررفتگی بیشتر است زیرا پارگی لابروم شانه در قسمت استخوانی سنین پایین تر در خطر بیشتری قرار دارد و برای ثابت ماندن شانه بدون تحرک از برنامه ی درمانی کمتری می توان استفاده کرد زیرا جوانان سریع تر به فعالیت های پر تحرک باز می گردند. این بیماری با عکس برداری با اشعه‌ی ایکس و از اسکن MRI و یا آرتروسکوپی قابل تشخیص می باشد.
علائم دررفتگی شانه چه می باشد؟
زمینه های مختلفی در بروز دررفتگی مکرر شانه تاثیر دارند از علل در رفتگی مکرر شانه ناپایداری و شل بودن عضلات شانه و همچنین احساس ناخوشایند در انجام حرکات کششی و ورزشی شدت دار و یا فعالیت سنگین است. همچنین علائمی مثل پارگی يا شل شدن كپسول جلويی، اعمال جراحی استخوانی در حفره گلنوييد و درد شانه همراه با صدای دیگر التهاب تاندون و عضله نقص استخوانی در سر بازو و ديفكت وجود درد سنگین شدت دارد. در هنگام فعالیت های سنگین و علائمی که نشان دهنده ناپایداری شل شدن و حرکت و جابه جایی شانه را به همراه دارد از علائم دررفتگی مکرر شانه می باشد.
روش تشخیص این بیماری چگونه است؟
برای تشخیص بیماری و آسیب دیدیگی دررفتگی مکرر شانه ابتدا با مراجعه به فوق متخصص فیزیوتراپی و یا پزشک بعد از ویزیت و پرسش درباره علائم مشکل سابقه و وقوع آسیب دیگی با توجه به سن وضعیت شانه بیمار را در ارتباط با دررفتگی مکرر شانه یا علائم بی ثباتی مورد معاینه قرار داده می شود و در نتیجه برای تشخیص و شناسایی نهایی وضعیت شانه و مشکلات احتمالی مثل شکستگی استخوان ترقوه و پارگی لابرال درخواست عکس برداری (رادیولژی) با اشعه‌ی ایکس و از اسکن MRI و یا آرتروسکوپی از بیمار داده می شود.
با راه های درمان این بیماری آشنا شوید
از عوامل مهم در بروز بیماری دررفتگی مکرر شانه سن بيمار، مدت زمان بی حركتی كمتر از 3 هفته و ميزان فعاليت های فيزيكی يا ورزشی می باشند. در ابتدا برای رفع و درمان عارضه دررفتگی مکرر شانه از روش های درمانی و غیر جراحی و برنامه درمانی فیزیوتراپ استفاده می شود و اگر بعد از گدشت چند ماه این روش پاسخگو و موفقیت آمیز نبود از روش های جراحی برای تثبیت مفصل شانه استفاده می شود.
کنترل و تثبیت مفصل شانه: بیمار پس از دررفتگی شانه با درد قابل ملاحظه‌ای روبرو است مهم ترین نکته بعد از وقوع در رفتگی در مفصل شانه مراجعه سریع به پزشک است تا از وارد نشدن آسیب به رگ های خون و عصب اطمینان پیدا کرد در صورتی که شانه به صورت طبیعی به محل و جایگاه خود باز نگردد پزشک با دستور عکس برداری و شناسایی محل دقیق استخوان های شانه را به محل طبیعی خود باز می گرداند.
کاهش درد و محافظت از محل آسیب دیدگی: بیمار پس از دررفتگی شانه دچار درد قابل ملاحظه ای می شود که با علائم کبودی شانه همراه است. برای کاهش درد در این مرحله نیاز است تا در روزهای اولیه و پس از آسیب دیدگی و دررفتگی مکرر شانه بین 2 تا 6 هفته از کشیدن بافت شانه و انجام حرکات جدا خودداری کرد و پزشک عدم تحرک و بی حرکتی را برای حفاظت از شانه تجویز می کند. علاوه بر روش های توصیه شده متخصص فیزیوتراپی با بهره‌گیری از درمان هایی مانند گرما یا سرما درمانی و روش های مختلف برای التهابات و کاهش درد مثل یخ درمانی، الکترو درمانی، طب سوزنی، ماساژ درمانی بافت نرم و استفاده موقت از بند محافظ برای کاهش فشار وارد شده به رباط های آسیب دیده شانه است، درد شانه را کنترل می کند.
بازیابی قدرت و کنترل مفصل شانه: در هنگام مواجه شدن با دررفتگی مکرر شانه برای تثبیت و عدم ناپایداری استخوان، مفاصل شانه و همچنین پیشگیری از گرفتگی سفتی، فیزیوتراپ وضعیت عضله شانه را مورد ارزیابی و آزمایش قرار داده و برای رفع درد و خطرات احتمالی از روش ها و تمرین های حرکتی استفاده می کند. بنابراین با استفاده از تمرین های حرکتی برای بالا بردن بازیابی قدرت و کنترل شانه آغاز می شود البته یکی از نکات پر اهمیت تمرین حرکاتی با کشش اندازه و مناسب است. زیرا ورزش های کششی در صورت شدید بودن مجددا موجب شل شدن و ناپایداری عضلات شانه می شود که در نتیجه با دررفتگی مکرر شانه مواجه می شوند.
بازیابی حرکت ها و وضعیت عادی شانه: بعد از مرحله از بین رفتن التهاب در رباط ها و کاهش درد، فیزیوتراپ به بازیابی دامنه حرکتی مفاصل شانه توجه می کند و با انجام روش های درمانی حرکتی ماساژ، حرکت های کششی عضله و تمرین های عصبی پویا، و نیز طب سوزنی درمان نقطه محرک و درای نیدلینگ باشد. فیزیوتراپ دارای تخصص لازم در تکنیک هایی است که بهترین نتیجه را برای شرایط بیمار به همراه دارد و بسیاری از این روش ها می تواند از قرار گرفتن بیمار در شرایط دررفتگی مکرر شانه جلوگیری نماید.
برنامه درمانی خاص: بازیابی حرکت های کامل هر فردی به روش خاصی از شانه خود استفاده می کند به همین دلیل با توجه به نحوه استفاده فرد از شانه، پزشک معالج برای هر بیمار برنامه خاص درمانی می نویسد تا به هدف عملکرد بهتر شانه و عملکرد بهتر آن نتیجه بدهد.
پیش گیری از دررفتگی مکرر شانه: در صورتی که وضعیت بیو مکانیک شانه ضعیف و سست باشد احتمال دررفتگی مکرر شانه بسیار است به همین دلیل برای جلوگیری از این عارضه کنترل عضله و اصلاح مشکلات و ضعف شانه توسط یک فیزیوتراپ می تواند در عدم تکرار این آسیب دیدگی تاثیر گذار باشد.
نوشتن نظر