اولتراسوند تراپی چیست و چه کاربردی دارد؟
اولتراسوند تراپی یکی از روش های درمانی در فیزیوتراپی محسوب می شود که در فرآیند بهبودی بیمار نقش بزرگ و عمده ای دارد. در این روش با استفاده از امواج صوتی در عمق بافت بدن باعث ایجاد لرزش شده و در عمق ناحیه تحت درمان گرما ایجاد می شود که به روند بهبود درمان و آسیب دیدگی کمک می کنند. از این روش درمانی برای افزایش گردش خون و رسیدن اکسیژن بیشتر به بافت ها و تسریع روند بهبودی آن ناحیه استفاده می شود. در این مقاله سعی داریم به بررسی روش اولتراسوند تراپی فوایا و مزایای آن و همچنین عوارض اولتراسوند تراپی بیشتر بپردازیم.
اولتراسوند تراپی چیست؟
روش اولتراسوند تراپی یکی از جدید ترین روش درمان غیرتهاجمی، آسان و ارزان در کلینیک فیزیوتراپی است در این روش درمانی نیاز به عمل جراحی نیست و برای درمان بسیاری از موارد مثل بهبود صدمات و آسیب دیدگی در قسمت های مختلف بدن نقش عمده ای دارد. در این روش از امواج صوتی با فرکانس بالا که خارج از محدوده شنوایی فرد قرار دارد استفاده می شود. فرکانس های 1 مگاهرتز برای درمان بافت سطحی و فرکانس ۳ مگاهرتز برای درمان عمق بافت استفاده می شود. همچنین انتقال حرارت در نواحی آسیب دیده و زخم ها در مفاصل تاندون، عضلات استفاده شده تا التهابات و درد به طور چشمگیری کاهش یابد و در سرعت بهبودی موثر واقع شود.
روش اولتراسوند تراپی می‌تواند تقریبا برای تمامی صدمات مفید واقع بوده و در درمان بسیاری از بیماری ها بسیار خوب عمل کند. روش اولتراسوند تراپی روشی کارساز برای ارائه تصویر قابل تشخیص و جزئیات جهت مفاصل و مهره های پشت و گردن را نشان می دهد. همچنین این روش با ارائه تصویر سه بعدی با جزئیات دقیق تر می تواند بهتر از ام آر آی و یا سی تی اسکن عمل کند و برای تشخیص نواحی آسیب دیده در گردن، کمر درد و یا تشخیص دقیق محل دقیق بافت نرم آسیب دیده و غیره… کارساز باشد. هزینه اولتراسوند تراپی ارزان‌تر بوده و فرد به میزان سی تی اسکن در معرض تشعشعات مضر قرار نخواهد گرفت.
اولتراسوند چگونه کار می‌کند؟
از آنجا که مزایای درمانی اولتراسوند تراپی بسیار زیاد است، از این روش برای بسیاری از مشکلات گسترده می توان استفاده کرد روش اولتراسوند تراپی با شدت امواج و فرکانس های مختلف بسته به نوع آسیب دریافت و مشکل بیمار تنظیم و اجرا می شود. همانطور که گفته شد این روش کاربرد بسیار فراوانی را در زمینه های مختلف دارد روش اولتراسوند تراپی معمولا برای مشکلات مربوط به تورم ماهیچه، خصوصا هنگامی که سرعت روند بهبودی اهمیت زیادی دارد در نظر گرفته می شود.
در روش مکانیکی اولتراسوند بر روی رگ ها باعث اثر رگ زایی می شود که سبب شکل گرفتن عروق خونی جدید می شود. همچنین با این روش با درجه قدرت و انرژی و حرارت بالا می توان عروق خونی را منعقد کرد. از روش مکانیکی اولتراسوند برای از بین بردن لخته های خون نیز استفاده می شود. مفاصل و عضلاتی که در بدن دچار آسیب دیدگی می شوند با تورم و درد هراه بوده که در نتیجه باعث کاهش دامنه حرکتی و محدودیت در حرکت می شود بدین منظور از روش اولتراسوند برای کاهش تورم و افزایش قابلیت در دامنه حرکتی به منظور پیشگیری از خشک شدن حرکتی تاندون ها کمک می کند.
روش اولتراسوند تراپی همچنین برای مناطق آسیب دیده به عنوان روش ماساژ درمانی عمل می کند. به این ترتیب که با تولید گرما در ناحیه آسیب دیده باعث کاهش درد و اثر درمانی بهتر دارو می شود زیرا با آسیب دیدن و التهابات ایجاد شده در تاندون، رباط های مفاصل بسیار محدود شده در نتیجه با گرم شدن و افزایش جریان خون، باعث بهبود سفتی و خشکی و نواحی آسیب دیده شده می شود که منجر به بهبود در دامنه حرکتی می شود. از روش های درمانی دیگر آن تسریع درمان دردهای مزمن، دردناک و بهبودی در نواحی زانو است که با افزایش جریان خون منطقه آسیب دیده با سرعت بیشتری التیام را پیدا می کند. اثرات موج های فراصوت به طور کل باعث نرمی بافت ها شده و روند بهبودی را تسریع می دهد. از کاربرد های دیگر روش اولتراسوند می توان به روش قطع کردن فعالیت های عصبی بدون آسیب اشاره کرد که موجب قطع حملات صرع نیز می شود و باعث تحریک انقباضات عضلانی نیز خواهد شد.
موارد کاربرد و استفاده از اولتراسوندتراپی
میزان شدت و فرکانس در اولتراسوند تراپی متغیر بوده و به موردی که تحت درمان قرار گرفته بستگی دارد این روش در زمینه های مختلف کاربرد وسیعی دارد که عبارتند از:
- کاهش و از بین بردن تورم و درمان بیماری التهابی تاندون، مفاصل، عضلات روماتیسم مفصلی
- افزایش گردش خون و افزایش کلاژن سازی در بافت هایی که دچار آسیب دیدگی شده اند.
- کاهش درد در عضلات و مفاصل منقبض و پیشگیری از گرفتگی سفت شدن بافت های بدن که باعث از دست دادن خاصیت ارتجاعی می شود.
- درمان اسپاسم رگ به رگ شدن، کشیدگی پارگی عضلات و گرفتگی عضلات در قسمت های مختلف اعم از گردن، شانه، کمر و گرفتگی عضلات ران پا
- آسیب دیدگی های بافت نرم، تاندون‌ها و رباط‌ها
- درمان دردهای مزمن در نواحی مختلف
- رفع اسپاسم های عضلانی
- کاهش دردهای ناشی از بافت اسکا
- کپسولیت چسبنده
- افزایش تولید کلاژن در بافت هایی که از قبل آسیب دیده اند.
- تسریع در روند بهبود درمانی نواحی آسیب دیده
- آماده سازی عضلات و مفاصل برای انجام تمرینات و حرکات ورزشی
- افزایش قدرت مفاصل
- افزایش دامنه حرکتی
- رفع التهاب مهره‌ها
این روش در درمان کدام بیماری ها موثرند؟
برخی از بیماری ها که می توانند با استفاده از اولتراسوند تراپی تحت درمان قرار گیرند عبارتند از:
- درمان آرتروز اعم از: آرتروز مچ دست، آرتروز شانه، آرتروز آرنج، آرتروز مچ پا، آرتروز مفصل لگن و ران، آرتروز زانو
- نقرس
- خار پاشنه
- تونل کارپال
- سندروم آرنج تنیس بازان
- کشیدگی و پارگی عضلانی
- اختلالات اسکلتی و عضلانی
- کشیدگی و پارگی عضلات
- درمان درد در قسمت تحتانی کمر
- شانه یخ زده
- تورم اسکلتی عضلانی (مایوسیت)
- بافت های اسکار پوست
- آرتریت روماتوئید
- تاندون‌های کوتاه شده به دلیل وجود بافت اسکار
- گرفتگی کپسول بافت به دلیل انجام عمل‌های جراحی
- ام اس
- درد مزمن پایین کمر
- درمان درد که در قسمت دنبالچه ایجاد می شود.
- افزایش تولید کلاژن
- درمان بافت اسکار
- بورسیت (تورم کسیه مفصلی)
انواع مکانیزم درمانی اولتراسوند تراپی
روش اولتراسوند تراپی با دو مکانیزم کار می‌کند: مکانیزم حرارتی و مکانیزم مکانیکی
مکانیزم حرارتی
در روش مکانیزم حرارتی اولتراسوند تراپی با استفاده از امواج صوتی به صورت دائم در عمق بافت باعث ایجاد لرزش های میکروسکوپی می شود. با افزایش دما در قسمت تحت درمان بافت بدن گرم شده و در نتیجه گردش جریان خون و خون رسانی، متابولیسم در بافت ها افزایش پیدا می کند در نهایت موجب کاهش درد و بهبود بافت می شود.
اولتراسوند تراپی مکانیکی
در روش مکانیزم مکانیکی اولتراسوند از امواج صوتی بالاتر برای نفوذ عمیق تردد بافت ها استفاده می شود و با به وجود آوردن انقباض و انبساط در بافت آسیب دیده موجب از بین رفتن التهاب و کاهش درد می شود.
موارد عدم استفاده از این روش چیست؟
با وجود آنکه از این روش درمانی برای بهبود آسیب ها و کاهش بسیاری از موارد استفاده می شود اما با این حال مواردی هستند که نباید از این روش استفاده کرد در زیر به تعدادی از آن ها اشاره خواهیم کرد:
- عدم استفاده بر روی زخم های باز و آسیب دیدگی های پوستی
- عدم استفاده بر روی مناطق بی حس بدن
- عدم استفاده در مناطق چشم، آلت تناسلی، و پستان ها و غدد جنسی
- عدم استفاده در مناطق و بافت های عصبی
- عدم استفاده در نواحی لگن
- بیماران هموفیلی
- پوست و بافت های تحریک پذیر
- افراد دارای عفونت حاد، سرطان
- تومورها و ضایعات بدخیم و ضایعات پیش سرطانی
- عدم استفاده و شکستگی های در حال ترمیم و روی استخوان های شکسته
- نواحی دارای ایمپلنت پلاستیکی
- بیماری های دارای لخته خونی مثل بیماری های ترومبوآمبولیک
- نواحی مختلف شکم و لگن در افراد باردار و دچار قاعدگی
تعداد جلسات مورد نیاز جهت درمان
تعداد جلسات مورد نیاز روش درمانی اولتراسوند تراپی به پارامترهای زیادی بستگی دارد. به طور کلی برای درمان بیماری و نواحی آسیب دیده نمی توان جلسات معینی را در نظر گرفت و عوامل زیادی از جمله ناحیه مورد نظر، بافت و میزان آسیب دیده در تعیین تعداد جلسات درمانی موثر می باشند نواحی آسیب دیده حاد به 1 یا 2 جلسه نیاز بوده و دردهای مزمن به جلسات کمتری نیاز است.
خطرات و عوارض احتمالی اولتراسوند درمانی
روش درمانی اولتراسوند تراپی اگر توسط متخصص فیزیو تراپیست با رعایت کردن تمام نکات ایمنی و دستور العمل ها انجام شود یک نوع روش درمانی بی خطر بی حساب می آید اما با این حال این روش مثل روش های درمانی دیگر احتمال عوارض و خطراتی را به همراه دارد که عبارتند از:
- واکنش های غیر قابل پیش بینی
- احساس ضربان در هنگام فرآیند
- اثر سوختگی به دلیل گرمای زیاد در بافت
در صورتی که در حین انجام روش اولتراسوند تراپی بر روی ناحیه تحت درمان احساس ناراحتی داشته باشید می توانید با درمانگر خود در میان بگذارید اما به طور کلی عوارض و خطر این روش به صفر درجه می رسد درمان اولتراسوند تراپی بصورت سرپایی نیز برای بیماران امکان پذیر می باشد. نیاز به هیچ برش و جراحی بر روی بدن ندارد و با کمترین میزان ناراحتی و عوارض جانبی برای بیمار امکان تسریع در روند بهبودی را محیا می کند.
نوشتن نظر